Politika stanovanja u Crnoj Gori je, kao i u većini drugih zemalja, u nadležnosti lokalnih vlasti, pa bi lokalna zajednica trebala najbolje da prepoznaje potrebe stanovništva, pa tako i probleme stanovanja građana.

Problemi stanovanja utiču na svakog građanina koji ne može preko slobodnog tržišta da dođe do stana, bilo kupovinom ili rentiranjem.

Kako bi se donio program lokalnog adekvatnog stanovanja, jedinice lokalne samouprave treba da preuzmu odgovornost i obaveze u tom smjeru i da pruže najbolju moguću podršku svojim građanima i to u skladu sa njihovim potrebama.

Uz sve navedeno, politika stanovanja i na nacionalnom nivou treba da se mijenja i razvija, a potreban je i razvoj fonda koji će pružati podršku razvoju ovakve politike na lokalnom nivou.

Radi postizanja socijalne kohezije i društvene solidarnosti, povećanja životnog standarda i zadovoljstva stanovika Crne Gore, lokalne jedinice samouprave treba da ulože napor u razvijanje politike socijalnog stanovanja i to u smjeru adekvatnog stanovanja za sve svoje građane.

Sami programi stanovanja ne mogu često da funkcionišu sami za sebe. Programi za ugrožene često prate podržavajući servisi, koji u svom djelovanju podrazumijevaju i psiho-socijalnu podršku za svoje korisnike koji služe kao pomoć korisnicima socijalnih stanova da izađu iz potrebe za socijalnim davanjima, što bi trebao da bude cilj svake Opštine i države uopšte.

Pozivamo sve opštine u Crnoj Gori, a posebno one sa indeksom razvijenosti iznad prosjeka kao što su Budva, Podgorica, Herceg Novi, Kotor, Tivat i Bar, da razmotre razvoj programa socijalnog stanovanja kao i izmjenu uredbi kojim se definiše način dodjele socijalnih stanova i to u smjeru programa adekvatnog stanovanja i na taj način ga prilogode potrebama svojih građana i olakšaju pristup stanovima svima onima koji nisu u mogućnosti to da urade na slobodnom tržištu.

Opština Berane je prepoznala ovu potrebu za svoje građane i pružila šansu „Servisu psiho-socijalne podrške za korisnike socijalnog stanovanja i porodice u riziku od beskućništva“ u realizaciji Asocijacije za demokratski prosperitet Zid, a uz podršku upravo Opštine Berane, Housing centra Beograd i finansiran od strane Evropske Unije kroz Program Evropske unije i Crne Gore za zapošljavanje, obrazovanje i socijalnu zaštitu, i kofinansiran od strane Ministarstva javne uprave Crne Gore, koji će izvršiti detaljnu analizu stanja i potreba na terenu u Beranama, voditi detaljnu evidenciju svih korisnika i njihovih potreba i kroz programe psiho-socijalne podrške pružiti osnovu za razvoj programa politike stanovanja i potrebnih mjera podrške i na taj način poboljšati kvalitet života u toj opštini.

ADP - Zid se dugi niz godina bavi temom socijalnog stanovanja kao i politikom stanovanja u Crnoj Gori. Koristeći se uporednim praksama i pozitivnim primjerima iz regiona i svijeta, kreiramo preporuke i predlažemo rješenja kako bi unaprijedili politiku stanovanja kod nas.

ADP-Zid pokreće servis za psiho-socijalnu pomoć korisnicima socijalnog stanovanja i porodicama u riziku od beskućništva i to u Beranama, gdje postoji veliki broj socijalnih stanova i njihovih korisnika. Projekat u okviru kojeg se servis realizuje finansiran je od strane Evropske Unije kroz Program Evropske unije i Crne Gore za zapošljavanje, obrazovanje i socijalnu zaštitu, i kofinansiran od strane Ministarstva javne uprave Crne Gore. Projekat imlementira ADP - Zid u partnerstvu sa Opštinom Berane i Hausing centrom iz Beograda.
Na ovaj način želimo da damo primjer koji može da bude primjenljiv i u drugim opštinama, ali i da damo inovativna rješenja za bolje funkcionisanje sistema socijalnog stanovanja, koji će ići u korist kako državne politike i njene održivosti, tako i u korist samih korisnika.

Želimo da svi žive dostajanstvenim životom, bez davanja privilegija jednima, a oduzimanja prava onima kojima ta prava pripadaju.

Pratite našu stranicu i website www.stanovanje.me i naš rad kako biste bili u toku.

Asocijacija za demokratski prosperitet – Zid je organizovala dvodnevnu Orijentacionu radionicu u smjeru kreiranja servisa podrške za stanare socijalnih stanova i lica u riziku od beskućništva. Radionica se održala 29. i 30- jula 2020. i to online uz pomoć ZOOM platforme. Оbuci je prisustvovalo oko 35 učesnika, profesionalaca iz oblasti zaštite prava ugroženih socijalnih grupa.

Cilj radionice je bio prikupljanje informacija o realnom stanju u oblasti socijalnog stanovanja, dijeljenju iskustava i potreba, kao i širenju znanja o dobrim praksama u ovom polju, a njen krajnji cilj jeste da doprinese kreiranju pilot servisa u Beranama za podršku korisnicima socijalnog stanovanja, koji će biti usmjeren ka potrebama lokalne zajednice, kao i utvrđvanju dostupnih resursa u lokalnim zajednicama.

U skladu sa tim, na radionici su prvog dana prezentovani teorijski pristupi temama stanovanja i prikazan je kratak film Hausing Centra o Socijalnom stanovanju u zaštićenim uslovima, modelu stanovanja koji se više od 15 godina realizuje u Srbiji i koji podrazumijeva, pored stana, i individualizovanu podršku stanarima koju pružaju Centar za socijalni rad i domaćinska porodica. Iskustva tog međunarodno priznatog i nagrađivanog koncepta ukazuju da je sistem socijalnog stanovanja održiv kada je pružena potrebna podrška stanarima. Nakon toga je održan radioničarski dio gdje su u interaktivnom on-line dijalogu razmatrane teme od posebnog značaja za razvoj servisa podrške stanarima socijalnih stanova. Ukazano je koliko je važno na podršku stanarima gledati kao na cjelovit pristup sveobuhvatnom zadovoljenju potreba, ukoliko želimo da obezbijedimo kvalitetetniji život stanara, odnosno doprinesemo izlasku osjetljivih grupa iz kruga siromaštva i socijalne isključenosti.

Drugog dana orijentacione radionice prikazan je kratak film Hausing Centra o beskućništvu snimljen tokom istraživanja beskućništva u Srbiji, nakon čega su uslijedile teorijske prezentacije na temu beskućništva. U drugom, radioničarskom dijelu gdje su u interaktivnom on-line dijalogu razmatrane teme od posebnog značaja za beskućništvo i rizik od beskućništva i razvoj servisa podrške licima u riziku od beskućništva.

Radionica je realizovana u sklopu projekta „Servis za psihosocijlnu podršku korisnicima socijalnih stanova i porodica u riziku od beskućništva“ finansisjski podržanog od strane Evropske Unije kroz Program Evropske unije i Crne Gore za zapošljavanje, obrazovanje i socijalnu zaštitu, i kofinansiran od strane Ministarstva javne uprave Crne Gore. Projekat imlementira ADP - Zid u partnerstvu sa Opštinom Berane i Hausing centrom iz Beograda.

ADP Zid nastavlja da se bavi temom socijalnog stanovanja u Crnoj Gori, i to tako što pored rada na izmjeni zakonodavastva kad je ova temu u pitanju počinje da radi i „na terenu“ tako što pokreće servis za pomoć korisnicima socijalnog stanovanja.

To će uraditi kroz projekat „Servis za psiho-socijalnu podršku korisnicima socijalnog stanovanja i porodica u riziku od beskućništva“ koji je finansijski podržan od strane Evropske Unije kroz Program Evropske Unije i Crne Gore za zapošljavanje, obrazovanje i socijalnu zaštitu i kofinansiran od strane Ministarstva javne uprave Crne Gore. Projekat implementira ADP – Zid u partnerstvu sa Opštinom Berane i Hausing centrom iz Beograda.

Projekat će se realizovati kroz niz aktivnosti i to u periodu od marta 2020. do marta 2022. godine, a njegova implementacija podrazumijeva podsticanje zaštite korisnika socijalnog stanovanja i porodica koje su u riziku od beskućništva i to putem socijalne službe koja će biti vezana za stanare socijalnih domova i građane u riziku od beskućništva, a u koju će biti uključena čitava zajednica i lokalna vlast.

Aktivnosti koje će biti realiovane u okviru ovog projekta vode uspostavljanju servisa koji bi pružao psiho-socijalnu podršku socijalno ugroženim porodicama u napuštanju stanja socijalne potrebe ali istovremeno bi omogućila adekvatno korišćenje i održavanje socijalnih stanova podržavajući njihovu infrastrukturu. Servis će se uspostaviti u Opštini Berane u kojem će biti zaposlena stručna lica i to iz oblasti socijalnog rada i psihologije. 

Zakonom o socijalnom stanovanju je propisano da pravo na socijalno stanovanje imaju svi državljani Crne Gore bez rješenog stambenog pitanja. Određene su prioritetne grupe i načini na koje one mogu ostvariti svoja prava. Predviđeno je da lokalne samouprave imaju najveću ulogu u provođenju politika socijalnog stanovanja. Sve one dužne su, na osnovu smjernica Programa Vlade za razvoj socijalnog stanovanja, da razviju Lokalne akcione planove u skladu sa sopstvenim potrebama i mogućnostima. Prema podzakonskim aktima, samo porodica u stanju socijalne potrebe može biti korisnik stana, a koja u smislu Zakona o socijalnoj i dječjoj zaštiti ostvaruju pravo na materijalno obebjeđenje porodice.

Crna Gora, kao potpisnik međunarodnih sporazuma i konvencijama koje tretiraju oblast socijalnog stanovanja, obavezala se da će preuzeti sve neophdone mjere i obaveze u cilju rješavanja problema obezbjeđivanja advekvatne stambene jedinice kod socio-ekonomskih ugrženih kategorija.

Politika socijalnog stanovanja, predstavlja dio stambene politike jedne države. Neophodnost i potreba za socijalnom stambenom politikom, izražena je posebno u državama koje su prošle period tranzicije političko-ekonomskog sistema, što je imalo za posljedicu nemogućnost rješavanje stambenog pitanja kod socio-ekonomski ugroženih slojeva društva.

Adekvatno stanovanje kao važan aspekt socijalne kohezije je dugo uključeno u univerzalna prava u više od sto nacionalnih ustava. Sa Lisabonskim ugovorom, Povelja o osnovnim pravima, uključujući i pravo na pomoć za stambeno zbrinjavanje, postala je dio pravne osnove za politike EU.